Geluk
Je hele leven kan in een klap in een nachtmerrie veranderen
Er schuilen vele gevaren in het enge bos
In dorpen en in steden lopen er gekken los
Geluk is niet te koop en geld biedt geen garantie
De spoken op ’t behang die houden geen vakantie
Je hele leven kan in een klap over zijn en stuk
En als dat niet gebeurt, dan heb je geluk
Dat zong de cabaretgroep Purper al een tijd geleden. Tot nu toe hebben we geluk gehad hier in Nederland. De oorlog in Oekraïne laat zien dat het zomaar helemaal anders kan zijn.
Na het vallen van de muur dachten we dat de wereld een dorp zou worden. Een dorp waarin iedereen een democraat en een vriend zou zijn. Een dorp waarin we op een vreedzame manier met elkaar zouden omgaan en zaken zouden doen. Globalisering zou iedereen meer welvarend gaan maken. Onderlinge afhankelijkheid zou de vrede bevorderen. Sindsdien zijn er talloze oorlogen gevoerd. Talloze oorlogen, maar niet hier. Dus dat was anders. Oorlog in Liberia, volkerenmoord in Rwanda, oorlog in Irak, Syrië, Afghanistan, Jemen, maar niet hier bij ons in Europa.
Vladimir Poetin heeft ons teruggeroepen naar de realiteit. Toen hij de Krim annexeerde, wilden we het niet geloven. Inmiddels weten we het: “Might is right”, dat is de taal van Poetin.
Vladimir Poetin heeft inmiddels veel bereikt wat tot voor kort niet haalbaar leek te zijn. Hij heeft van het altijd verdeelde EU in een week een eenheid gemaakt. Hij heeft de Europese NAVO-leden zo ver gekregen dat zelfs de meest krenterige leden, zoals Nederland, hun defensieuitgaven gaan verhogen. Duitsland gaat zelfs de afgesproken 2% NAVO-norm waarmaken. Zweden en Finland, altijd neutraal gebleven, willen nu aansluiten bij de NAVO. Maar het belangrijkste dat hij voor elkaar heeft gekregen is dat het westen ineens het belang van voedsel en voedselzekerheid heeft herontdekt.
De beschikbaarheid van voldoende goed en betaalbaar voedsel zijn we als zo vanzelfsprekend gaan ervaren als de lucht die we inademen en de zon die iedere dag opgaat. We zijn zelfs gaan denken dat we geen boeren meer nodig hebben. Dat landbouw een achterhaalde activiteit is voor een moderne dienstensamenleving. Voedsel is toch gewoon altijd overal te koop, was de gedachte. De oorlog in Oekraïne heeft dat beeld wreed verstoord. Ineens hebben we ontdekt dat Oekraïne en Rusland belangrijke spelers zijn op de internationale graanmarkt, en dat Oekraïne bijvoorbeeld heel veel zonnebloemolie produceert en dat dit allemaal niet meer beschikbaar gaat zijn. Ineens vragen we ons af hoe het eigenlijk zit met de voedselzekerheid in ons eigen land en of extensivering van de landbouw in Europa eigenlijk wel zo’n goed idee is. Geluk is niet te koop en geld biedt geen garantie, maar dat geld kan er wel voor zorgen dat het brood, duurder dan we gewend zijn, bij de bakker in de winkel zal liggen. Het zijn de armen van de wereld die hard geraakt zullen worden. In veel landen wordt de sociale vrede gekocht met subsidie op o.a. brood. Er kan van alles gebeuren als gevolg van de hoge graanprijs dat ook ons gaat raken en als dat niet gebeurt, dan hebben we opnieuw geluk.
