Verslikstof
“U vindt het leuk hè, zie ik, het ministerschap,” zei de radiojournalist Sven Kokkelman tegen het eind van het interview dat hij had met de minister van stikstof. “Ik vind het ontzettend leuk, ja,” zei de minister. “Ik kan ervan genieten om al die tegengestelde belangen die er zijn in dit dossier bij elkaar te brengen, en dan toch iedereen in de stand te krijgen dat we dit samen gaan oplossen.” Dat was op 5 april 2022. Er zouden nog vele gelegenheden komen om van te genieten, voor Christianne van der Wal.
Onder haar voorganger was het stikstofdossier zorgvuldig vooruitgeschoven. Net als bij vele andere dossiers had Carola Schouten de Kamer beloofd met een nadere uitwerking te komen “na de zomer”. Helaas bleef onduidelijk na welke zomer. Er bleef zo nog genoeg te doen voor haar opvolgers, op het gebied van mest, pacht, gewasbescherming, kringlooplandbouw, etc.
Stikstof was wat anders. Daar hielp de beproefde uitstelmethode van Carola niet meer: het tonen van begrip en goede gesprekken. De boeren kwamen verhaal halen in Den Haag. Best een beetje eng natuurlijk. Duizenden boze boeren met hun trekkers. Carola dreigde zich te verslikken in de stikstof. Mark Rutte zelf kwam haar helpen met een lunch op het Catshuis. Boze boeren, een broodje en een luisterend oor van Mark. Te laat hadden de boeren door dat zij geen oplossing, maar een tijdelijke verdoving hadden gekregen.
Het was inmiddels 10 juni. Die middag had ze het grote ‘alle-boeren-moeten-weg-plan’ bekendgemaakt. De boeren gingen nu niet onmiddellijk naar Den Haag.
Ze stond op blote voeten een groep boeren te woord voor haar huis. Het was intimiderend, maar ze hield zich goed. Tijdens de het VVD-congres de dag daarna was het on VVD-achtig ongezellig. De partij bleek het ‘alle-boeren-moeten-weg-plan’ niet zo goed te vinden. Er vielen harde woorden. Het genieten was nu wel een beetje klaar. Daarvoor hadden ze al akelig tegen haar gedaan in de Kamer. De BBB-mevrouw had gezegd dat het helemaal niet om natuur ging, maar dat het ging om huizen, snelwegen en industrie. Dat de natuur en de stikstof een kunstje waren om de boeren van hun grond te gooien. Ze zei tegen de BBB-mevrouw dat ze geschokt was, dat het niet waar was, dat haar motieven zuiver waren.
Hoewel het woord stikstof niet in de vogel- en habitatrichtlijn staat, en hoewel er eigenlijk geen stikstofprobleem hoeft te zijn, en hoewel het technisch makkelijk oplosbaar is, zal de minister – deze ‘doorpakker uit Gelderland’ – op de ingeslagen weg verder gaan. Die weg loopt dood. De provincies die uitvoerder van het ‘alle-boeren-moeten-weg-plan’ moeten worden, hebben niet veel zin de bijl te moeten hanteren. Sommigen zeggen dat de minster het slagerswerk dan maar zelf moet komen doen. Het rommelt niet alleen binnen de VVD, ook in het CDA wil men toch liever een ander plan. De Statenverkiezingen zijn op komst, en chaos op het platteland ook. De stikstof blijkt een verslikstof te zijn. Verslikkingen kunnen zomaar slecht aflopen, zelfs als je Mark Rutte heet.
