Bond voor landpachters en eigen grondgebruikers

De rentmeester als (deskundig) lid

Verpachters laten zich vaak door rentmeesters als deskundige leden in de grond- en pachtkamers vertegenwoordigen. Het bestuur van de BLHB plaatst vraagtekens bij deze vertegenwoordiging en wil hierover een discussie starten.

Leden grond- en pachtkamers

Vertegenwoordigers namens de verpachters en de pachters zijn (deskundig) lid van de grond- en pachtkamers. In zowel de pachtkamer als de grondkamer dient noch het belang van pachters, noch het belang van verpachters te overheersen. Over het algemeen zijn rentmeesters namens de verpachters in de pacht- en grondkamers benoemd. Het is de vraag of dit een wenselijke ontwikkeling is; een aantal waarnemingen hebben tot deze vraag geleid. 

De BLHB ziet het als zijn taak dat een zorgvuldige procesvoering plaatsvindt en wil daarover een discussie starten. 

De rentmeester

De rentmeester communiceert vaak dat hij in pachtzaken de belangen van de verpachter en de pachter behartigt, maar het is een feit dat de factuur voor een belangrijk aandeel door de verpachters wordt betaald. Het ligt dan ook voor de hand dat rentmeesters als (deskundig) lid op de plek van verpachters zitten. In een aantal kamers vertegenwoordigt de rentmeester de pachter. 

Het staat niet ter discussie of de rentmeesters over de benodigde expertise beschikken, want naast een goede opleiding staat pacht in hun dagelijkse werkzaamheden centraal. Ook beschikken zij over een goed netwerk en zijn ze bijna allen lid van de Nederlandse Vereniging van Rentmeesters. De conclusie is dat op basis van het voorgaande de rentmeester als lid van de grond- en pachtkamer geschikt is.

Nadelen 

De deskundigheid van de rentmeester is over het algemeen beter dan die van het lid namens de pachter. Dit lid is vaak een agrariër die affiniteit met pacht heeft. Overigens zijn niet alle vertegenwoordigers namens pachters een volwaardig pachter. 

De NVR schrijft voor haar leden een gedragscode voor en bij het onderdeel collegialiteit is het de vraag of rentmeesters onafhankelijk als lid kunnen functioneren. Ze moeten hun collega informeren als deze bij een zaak betrokken is. Ook zijn er diverse samenwerkingen tussen rentmeesterskantoren die beide in dezelfde grond- en pachtkamer zitting hebben en vervolgens één bij dezelfde pacht- of grondkamer een procedure heeft die door de ander wordt beoordeeld.

De regel is dat bij een zaak waarbij een NVR-lid (een rentmeester) een belang heeft, hij zich niet met deze zaak kan (mag) bemoeien. Uiteraard wordt dit goed nageleefd en speelt ook de eer en geweten van de rentmeester een rol. Het probleem is echter dat dit door de buitenwereld niet als zodanig wordt herkend. 

Een ander voorbeeld is dat een rentmeester – ook grondkamerlid – veel zaken bij de grondkamer heeft lopen. Uiteraard behandelt hij als lid deze zaken niet, maar de pachter gaat ervan uit dat er achter de schermen met andere leden contact is geweest.

Nog een voorbeeld is dat een rentmeester als een deskundig lid een zitting bijwoont, terwijl de advocaat (tevens huisadvocaat bij de (voormalige) werkgever van die rentmeester) een partij bijstond. Uiteraard had dit geen invloed op de uitspraak, maar de buitenwereld denkt anders.

Het is merkwaardig dat voor de benoeming van pachters als lid van het Pachthof en Centrale Grondkamer het niet wenselijk is dat zij lid van een organisatie zijn, terwijl dit voor de rentmeesters die lid van de NVR zijn niet geldt.

De recente wisseling van een lid namens de pachters van de Centrale Grondkamer en Pachthof naar de verpachtersplek geeft te denken. Waarschijnlijk intern goed uitlegbaar maar de vraag ligt voor of deze persoon eerder wel op de pachterspositie had moeten zitten.

Transparantie en duidelijkheid 

De werkwijze, de instructies en de procedures voor de benoeming van de (deskundige) leden van de grond- en pachtkamers zijn niet altijd duidelijk en transparant. De BLHB ziet het als zijn taak dat er meer inzicht in de procedures voor het benoemen van de (deskundige) leden wordt verkregen.

Het is van belang dat er geen discussie over deze werkwijze en de uitspraken van de grond- en pachtkamers kan ontstaan. Alle schijn dient te worden voorkomen.  

Het bestuur van de BLHB wil daarover een discussie starten en wil de vraag bij de ministeries van LVVN en Justitie onder de aandacht brengen. Het resultaat is duidelijkheid en transparantie over de benoemingen.