Onrust Flevoland

In Flevoland neemt de onrust over de hoge regionorm voor de pachtregio IJsselmeerpolders toe. Ook de speculaties in het gebied worden zorgelijk. Minister Wiersma reageert niet adequaat.

Zorg regionorm

De regionorm was in 2007 € 690 per ha en is inmiddels naar € 1.836 gestegen. Al in 2015 was de regionorm de grens van € 1.000 ruim overschreden en dit had al een structureel karakter. De laatste verhoging is echter erg fors.

De BLHB plaatste in de afgelopen jaren kanttekeningen bij deze hoge regionorm, omdat deze significant veel hoger is dan andere pachtregio’s. Het is bekend dat de opbrengsten in de IJsselmeerpolders hoger zijn en andere factoren gemiddeld beter zijn. Door haar structuur en verschillende grondsoorten kent deze regio een sterk afwisselend bouwplan. Diverse gebieden binnen de IJsselmeerpolders hebben een traditioneel bouwplan met veel graan, suikerbieten en aardappelen, omdat de grondsoort andere teelten niet mogelijk maakt, terwijl in andere gebieden (kapitaal-)intensieve teelten veelvuldig worden toegepast. De hoge regionorm leidt tot grote problemen bij de bedrijven die beperkte mogelijkheden voor grond hebben.

Nogmaals, het bestuur van de BLHB ontkent niet dat de bedrijfsresultaten in de IJsselmeerpolders gemiddeld beter zijn, maar zoveel beter dan in vergelijkbare andere gebieden zijn ze nu ook weer niet.

Representatieve bedrijven

De BLHB heeft grote twijfels of de bedrijven in het Bedrijveninformatienet die ten grondslag liggen aan de regionorm wel representatief zijn. Het vinden van voldoende bedrijven is namelijk voor Wageningen Economic Research een probleem. De WER heeft daarom concessies moeten doen.

Het is ook bekend dat in het verleden de neveninkomsten op de bedrijven uit het Bedrijveninformatienet volledig meetelden. Dit zou worden gecorrigeerd, maar er is nog steeds twijfel of die neveninkomsten nog een rol spelen: er hebben namelijk nauwelijks mutaties in deze groep bedrijven plaatsgevonden.

Vooral in Flevoland zijn veel bedrijven met hoge neveninkomsten en dit betreft vooral de opbrengsten van windturbines. Door de herstructurering van de windturbines incasseren diverse ondernemers jaarlijks forse bedragen met meer dan 5 nullen. Volgens diverse pachters zijn een aantal bedrijven met deze hoge opbrengsten in de berekening van de regionorm opgenomen. 

Speculaties 

De speculaties in het gebied nemen toe. Diverse pachters suggereren dat de grootste verpachter, de staat, belang heeft bij een hoge pachtprijs. Niet alleen om de opbrengsten te maximaliseren, maar ook om het areaal reguliere pacht te verkleinen. Veel bedrijven kunnen de hoge pachtprijs niet betalen, waardoor de kans groter is dat de reguliere pacht wordt beëindigd. Rijksvastgoedbedrijf heeft in het verleden al vaker geventileerd dat zij de reguliere pacht wil afschaffen, ondanks het feit dat dit geen rijksbeleid is. Rijksvastgoedbedrijf is vertegenwoordigd in de interne werkgroep van LVVN om de wijziging van de pachtregel vorm te geven. De lobby om de reguliere pacht af te schaffen wordt daar opnieuw vormgegeven.

Deze achtergrond laat zien dat de totstandkoming van de regionorm transparantie behoeft. Een controle van de representativiteit van de bedrijven is noodzakelijk om uit de impasse te komen. Tot op het heden strandden alle initiatieven om een controle te kunnen uitvoeren, omdat de geheimhoudingsplicht als argument wordt gebruikt. De minister van LVVN is nu aan zet. Het is van belang dat in ieder geval de speculaties worden weggenomen. Overigens sluiten we als bestuur van de BLHB niet uit dat we een beroep doen op de Wet Open Overheid (WOO) om de gegevens over het Bedrijven Informatienet boven tafel te krijgen.